Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują na wniosek.( Ustawa z 28 listopada 2003 r. o Świadczeniach rodzinnych Dz.U z 2023 r. poz. 390 tj.)
Formularze wniosków oraz innych dokumentów niezbędnych do przyznania prawa do świadczeń udostępnia podmiot realizujący świadczenia rodzinne. Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Prawo do zasiłku rodzinnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na okres zasiłkowy.
Okres zasiłkowy zaczyna się dnia 1 listopada i trwa do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do świadczeń rodzinnych.
Wnioski na nowy okres zasiłkowy można składać od 1 lipca drogą online, a od 1 sierpnia także w tradycyjnej formie papierowej w urzędzie. W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu, wyjazdu członka rodziny poza granicę RP lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń wnioskodawca jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym organu właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne.
ZASIŁEK RODZINNY
przysługuje rodzicom, jednemu z rodziców, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka do czasu ukończenia przez dziecko 18 lat.
Okres ten wydłuża się:
do 21 lat, jeśli dziecko uczy się w szkole (nie dotyczy studiów),
do 24 lat, jeśli dziecko uczy się lub studiuje i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności (nie dotyczy studiów),
Do ukończenia 24 roku życia przysługuje także osobie uczącej się (pełnoletnia osoba, która się uczy i jednocześnie utrzymuje się samodzielnie, gdyż rodzice nie żyją, bądź od obojga zasądzono alimenty).
Kryterium dochodowe: dochód nie może przekroczyć kwoty 674,00 zł miesięcznie na jednego członka rodziny.
w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne dochód nie może przekroczyć kwoty 764,00 zł miesięcznie na jednego członka rodziny.
Zasiłek nie przysługuje, jeżeli dziecko lub osoba ucząca się:
pozostaje w związku małżeńskim,
zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
jest uprawnione do zasiłku rodzinnego na własne dziecko - dotyczy pełnoletnich dzieci;
osobie samotnie wychowującej dziecko, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba, że:
rodzice lub jedno z rodziców nie żyje,
ojciec jest nieznany,
powództwo o alimenty od drugiego z rodziców zostało oddalone,
sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego do świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka.
członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:
na dziecko do 5 lat – 95,00zł miesięcznie
na dziecko powyżej 5 do 18 lat – 124,00 zł miesięcznie,
na dziecko powyżej 18 do 24 lat – 135,00 zł miesięcznie
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia się dziecka:
Dodatek ten przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu, przy czym pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Wymóg ten nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko.
Wysokość dodatku 1.000,00 zł na każde dziecko – jednorazowo.
Załączniki jak do zasiłku rodzinnego i dodatkowo: zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Przysługuje: matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, przez okres:
24 miesięcy,
36 miesięcy - jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,
72 miesięcy - jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności)
Wysokość dodatku 400,00 zł miesięcznie a niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się dodatek w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Dodatek w kwocie 400,00zł przysługuje bez względu na ilość dzieci, nad którymi sprawowana jest opieka.
Nie przysługuje, gdy: bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego rodzic/opiekun pozostawał w stosunku pracy krócej niż przez 6 miesięcy,
rodzic/opiekun podjął lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu
rodzic/opiekun w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Załączniki jak do zasiłku rodzinnego i dodatkowo : zaświadczenie pracodawcy albo oświadczenie o terminie i okresie, na jaki został udzielony urlopu wychowawczego oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowania dziecka:
Przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostały zasądzone alimenty na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka ponieważ:
drugi rodzic nie żyje;
ojciec dziecka jest nieznany;
powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;
sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka
dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach
Osobie uczącej się, gdy:
oboje z rodziców osoby uczącej się nie żyją,
Wysokość dodatku:
- 193,00 zł miesięcznie na każde dziecko, nie więcej niż 386,00 zł miesięcznie na wszystkie dzieci.
Załączniki jak do zasiłku rodzinnego i dodatkowo : odpis zupełny lub skróconego aktu zgonu rodzica/rodziców dziecka lub odpis zupełny aktu urodzenia dziecka – w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu oddalającego powództwo o roszczenia alimentacyjne.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej:
Przysługuje: matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
Wysokość dodatku -95,00 zł miesięcznie.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego:
Przysługuje: do ukończenia 16 lat - jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,
od 16 do 24 lat - jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
Wysokość dodatku:
90,00 zł na dziecko do 5 lat,
110,00 zł na dziecko od 5 do 24 lat
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego:
Przysługuje: matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu lub prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na wydatki związane z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego. Przedmiotowy dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne ("zerówka").
Wysokość dodatku – 100,00 zł jednorazowo, wypłacany we wrześniu.
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
- w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności - w wysokości 113 zł miesięcznie na dziecko albo
w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej - w wysokości 69 zł miesięcznie na dziecko.